Tijdens de nieuwe expeditie van CleanUpXL takelden de bergers van de Friendship naast meerdere vrachtwagentrailers, veel netten, dakluiken en een boeisteen ook een complete hijskraan uit zee. Deze kraan stond tot 1 januari 1995 op het dek van de Noorse coaster LINITO. Dit vrachtschip kwam die avond tijdens zwaar weer in nood bij Vlieland. Net als 24 jaar later de MSC Zoe, die daardoor 342 containers verloor.

Het 68 meter lange schip was stuurloos geraakt, de lading begon te schuiven en het schip maakte zware slagzij. De bemanning kwam veilig van boord, het schip verging nadat het in twee stukken was gebroken. Rijkswaterstaat borg aanwezige gevaarlijke stoffen en de Belgische firma Tijdelijke Vereniging van Bergingswerken claimt in mei 1995 de laatste wrakstukken te hebben geborgen. Maar zoals dat helaas vaak gaat: zeker niet alles. De kraan bleef liggen tot nu, 28 jaar later.

Onvoorstelbaar veel rotzooi
CleanUpXL is het project van de Waddenvereniging en partners, waaronder Stichting de Noordzee, waarbinnen 800.000 kilo afval wordt opgeruimd uit de Noord- en Waddenzee. Daaronder valt het resterend afval van de MSC Zoe – die ramp was aanleiding voor de start van het project – maar eigenlijk alles wat de bergers onderweg tegenkomen, ruimen ze op.

Ellen Kuipers: “Het is onvoorstelbaar hoeveel rotzooi er nog op de zeebodem ligt en wat voor dingen we tegenkomen. Afkomstig van schepen die zijn vergaan, maar ook spullen die van het dek zijn gevallen. Troep die echt niet in zee hoort.”

Officieel moet verloren lading worden gemeld, maar soms wordt het niet opgemerkt. Die spullen blijven dan liggen in zee. Met alle gevolgen van dien. Ellen Kuipers: “Er blijven bijvoorbeeld visnetten achter haken; potentieel erg gevaarlijk. Wij vinden dat het niet moet blijven liggen in zee. Maar hoe kunnen we er nou met zijn allen voor zorgen dat verloren vracht wel opgeruimd wordt?”

CleanUpXL wil daarom onderzoeken of het haalbaar is om op termijn een soort Nationaal Afvalfonds op te zetten. Een fonds waarin zowel verzekeraars, reders en overheden bijdragen storten. Vanuit dat fonds kunnen dan bergingen gefinancierd worden. Ellen Kuipers: “Dat zou een mooie start kunnen zijn. Ook omdat ons project beperkte financiering heeft. Want die rotzooi in zee hoort daar niet, dat moet weg. Dat blijft onze missie.”