(door Ellen Kuipers, projectleider CleanUpXL)
Het meeste afval wat door toedoen van menselijk handelen in zee is beland, hoort er niet thuis. Het moet worden opgeruimd. Dat is wat we doen met ons Project CleanUpXL.
Na de aftrap van het project CleanUpXL op 10 september, zijn bergers en duikers druk in de weer geweest om afval uit zee te halen. We hebben met hulp van bergingsschip Friendship Offshore en de duikers van Stichting Duik de Noordzee Schoon, van alles uit zee gehaald. En deze spullen zijn aangeland door en bij BDS-Harlingen. Alle uit zee gehaalde spullen willen we, waar mogelijk, recyclen. De mogelijkheden tot recyclen onthullen zich vaak pas na het ontrafelen van het ‘verhaal’ van de spullen. Er zijn zeer veel en veel verschillende verhalen te vertellen. In deze blog het verhaal van de geborgen katoenbalen.
Tijdens de bergingsactie op zee informeren de bergers mij over wat ze tegenkomen op hun zoektocht. Zo hoorde ik dat de bemanning van de Friendship verschillende balen katoen had gevonden. Hoewel katoen natuurlijk niet direct heel gevaarlijk is voor het mariene milieu hebben we besloten om toch wat balen te bergen. Het hoort immers niet in zee. Uiteindelijk konden we ruim twee containers vullen met deze balen, vermengd met zand en schelpenresten.
Met twee volle containers begon de zoektocht. Is er iemand geïnteresseerd is in een uitdaging om deze geborgen ‘katoen’ een tweede leven te geven? Bij katoen denk je natuurlijk aan de textielindustrie of papierindustrie, dus na enkele telefoontjes met dit soort bedrijven, kwam ik tot de conclusie dat de vervuiling met zand en schelpenresten wel een probleem vormt. Bovendien willen bedrijven weten of het 100% katoen is, of dat er misschien ook nog kunststofvezel doorheen zit. Kortom: ik dacht eerst maar eens kijken of ik een deel zelf schoon kan krijgen.
Ik trok daarom een stuk katoen uit de container en begon ’s avonds thuis in de tuin met het spoelen van het materiaal. Na zo’n 10 keer spoelen in een emmer, durfde ik het aan om de ‘katoen’ in mijn wasmachine te wassen. Eerder hoorde ik dat tijdens de ramp met de MSC Zoe mensen hun wasmachine naar de Filistijnen hadden geholpen door het zand. Maar gelukkig is dit bij mij niet gebeurd.
Vol verwachting haalde ik het ‘katoen’ uit de wasmachine…. Het leek op een schapenvacht en het voelde erg licht en zacht. Dit kan geen katoen zijn, dacht ik direct. Het voelt veel te licht. Om de proef op de som te nemen, heb ik een stukje aangestoken en wat bleek… het smolt. Heel duidelijk: geen katoen, maar wat dan wel? De zoektocht ging verder.
Via het netwerk van Circulair Friesland kwam ik bij iemand terecht die werkt aan de Noordelijke Hogeschool Stenden. Zij hielp mij verder om uit te zoeken wat het geborgen ‘katoen’ nu echt is. Zij analyseerde ons ‘katoen’ via een FTIR analyse (Fourier Transform Infrared Spectroscopy Infraroodspectroscopie – Wikipedia) in het laboratorium. Als snel hebben we redelijk overtuigend resultaat. Het zogenaamde katoen wat we hebben geborgen, blijkt Nylon 6/6 te zijn. Nylon is een kunststofvezel die duidelijk niet in zee thuishoort. Het breekt niet af, maar verweert tot kleine deeltjes die steeds moeilijker uit het mariene zee milieu kunnen worden gehaald. Er is ook goed nieuws, want Nylon kan tegenwoordig worden gerecycled.
Zo hebben we het ‘verhaal’ van de zogenaamde baal katoen te pakken: het blijkt na wassen en analyse geen katoen, maar Nylon 6/6. Dat is goed recyclebaar, dus start nu de zoektocht naar een bedrijf die het wil hebben en natuurlijk een prachtig plan voor de ontwikkeling van een nieuw product! Het is dan ook een ‘wordt vervolgd’ verhaal geworden, waarvan er hopelijk nog vele volgen!
